Illustratie: DALL-E

Explosiegevaar bij biovergisters 'Sonac' in verleden

vr 10 november 2023, 12.55 uur

BURGUM - De komst van drie mega vergisters bij Sonac in Sumar houdt de gemoederen in de regio flink bezig. De vergisters moeten een plekje krijgen tussen de woonkernen van Burgum en Sumar. De gemeenteraad van Tytsjerksteradiel moet daarover binnenkort besluiten.

Deze vrijdagochtend vertrok een bus bij het gemeentehuis in Burgum voor een Sonac-reisje naar Son voor raadsleden en de dorpsbelangen van Burgum en Sumar. De multinational probeert daarmee de raadsleden te overtuigen om vóór te stemmen.

In Son staan al jarenlang vergisters van Ecoson B.V. en Rendac Son B.V. en dat gaat regelmatig niet goed. De bedrijven werden meerdere keren beboet door de rechtbank omdat ze zich niet aan de regels hielden. De bedrijven - net als Sonac Burgum B.V. - zijn onderdeel van - het op de beurs genoteerde - Darling Ingredients uit Texas.

Amateurisme

Een rechtszaak uit 2017 leert dat de vergisters in Sonac levensgevaarlijk kunnen zijn. "Wat opvalt in deze zaak is de bijna amateuristische wijze van beheersing van veiligheidsprocessen. Het beeld komt naar voren van: we doen maar wat." zo sprak de officier van justitie destijds over de vergisters van Rendac Son.

Explosiegevaar

Circa 22.500 m³ explosief biogas kwam op 7 november 2015 vrij toen het dak van een vergistingsinstallatie los kwam te zitten. Door het vrijkomen van biogas, bestaande uit onder andere methaan, ontstond er ernstig gevaar. Methaan kan in combinatie met vuur leiden tot een explosie.

Te hoge druk

Door een te hoge druk vloog het dak deels van de vergisters. Uit onderzoek door de Omgevingsdienst en de inspectie SZW bleek dat door een ongebruikelijk grote schuimvorming in de vergistingsinstallatie de druk te hoog was geworden en er was niet voldoende anti-schuimmiddel voor handen om dit tegen te gaan.

Gasmotoren uitgezet

Als noodoplossing werd water als anti-schuim middel toegevoegd en de gasmotoren werden uitgezet. Hierdoor kon er geen biogas meer woren afgevoerd waardoor de druk in de installatie toenam en het dak los kwam te zitten en het gas ontsnapte.

Opnieuw in de fout

Ecoson B.V. ging op 28 maart 2019 opnieuw in de fout toen er opnieuw biogas vrijkwam uit de mestvergistingsinstallatie in Son en Breugel. Er waren storingen in het systeem en het personeel was niet aanwezig in de controlekamer, wat leidde tot een vertraagde detectie en melding van de gasemissie.

De rechtbank Oost-Brabant oordeelde dat Ecoson bewust de kans accepteerde om het incident niet meteen te melden. Dit wordt gezien als voorwaardelijk opzet.

Boetes

Bij de eerste veroordeling kreeg Ecoson B.V. een boete van 25.000 euro. Voor deze nieuwe fout legde de rechtbank een geldboete van 35.000 euro op, waarvan 10.000 euro voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar.

De rechtbank legde een lagere boete op dan geëist (50.000 euro), maar benadrukte de ernst van het niet tijdig melden van milieu-incidenten en de verantwoordelijkheid van bedrijven in dergelijke situaties.