Winkelen voor de feestdagen: bescherm je geld en je gegevens

vr 1 december 2023, 9.24 ondernemend nieuws

LEEUWARDEN - De dagen worden korter en de kerstverlichting wordt weer van zolder gehaald. Ook computers worden weer massaal aangezet, want een kerstboom zonder cadeaus ziet er niet zo gezellig uit. Cybercriminelen zien de aankomende feestperiode juist als een perfecte gelegenheid om geld te verdienen aan argeloze internetgebruikers. In dit artikel lees je hoe je jezelf tegen online oplichting kunt beschermen.

Nepwebsites schieten als paddenstoelen uit de grond. Bestelde artikelen komen nooit bij de klant aan. Mooie deals blijken toch te mooi om waar te zijn. En ondertussen loopt je computer om de haverklap vast en verschijnen er rare apps op je smartphone. Dit is een greep uit de nare gevolgen die online oplichting kan hebben. Wil je geen enkel risico lopen, dan koop je je cadeaus in een fysieke winkel en laat je je computer uitstaan. Maar in een tijd waarin online winkelen zowat de norm is geworden, is dit niet de meest realistische oplossing.

Veilig online winkelen

Online winkelen biedt ontzettend veel voordelen. Bij guur weer hoef je de deur niet uit om al je kerstinkopen te doen. Het aanbod van webwinkels is vaak veel groter, omdat producten niet uitgestald hoeven te worden in fysieke winkelruimtes. Je kunt verschillende artikelen op je gemak bekijken en met elkaar vergelijken. En als je je keuze hebt gemaakt, is het alleen nog een kwestie van afwachten tot de bezorger aanbelt.

Mits je in zee bent gegaan met een betrouwbare verkoper. De kans dat je een oplichter treft is helaas erg groot, en helemaal in de aanloop naar feest- en vakantieperiodes. Oplichters kunnen je beroven van je geld door niet te leveren waarvoor je hebt betaald. Maar ze kunnen ook uit zijn op je gegevens. Wachtwoorden, NAW-gegevens, creditcardinformatie en BSN-nummers leveren op het dark web veel geld op. Ook kunnen ze met deze informatie ongeoorloofd toegang krijgen tot je accounts en betaalmiddelen of ze gebruiken om identiteitsfraude te plegen. Door het treffen van de volgende maatregelen, kun je al een hoop ellende voorkomen:

Gebruik een VPN

Een van de meest effectieve oplossingen is het gebruik van een VPN. Wat is VPN? De afkorting staat voor 'virtueel privénetwerk’. Je maakt dan geen rechtstreekse verbinding meer met een openbare server of de server van je internetprovider. In plaats daarvan verloopt je internetverkeer eerst via een VPN-server. Deze uitwisseling van gegevens gebeurt via een versleutelde tunnel. Derden, en dan met name hackers en andere cybercriminelen, kunnen deze gegevens daardoor niet onderscheppen. Bij de VPN-server vindt nog een keer encryptie plaats. Dat betekent dat hackers de data ook niet meer kunnen lezen, omdat ze gecodeerd zijn. Achterhalen wie de gegevens heeft verzonden, wordt voor hen ook onmogelijk gemaakt. Je eigen IP-adres wordt namelijk afgeschermd door dat van de VPN-server. Met een VPN voeg je dus een extra beschermingslaag toe aan al je internetverkeer. Daardoor kun je anoniemer en veiliger surfen op het internet. En de betere VPN’s bieden ook nog eens bescherming tegen malware en schadelijke websites.

Blijf alert

In deze tijd van het jaar wordt je inbox ongetwijfeld bestookt met allerlei deals, aanbiedingen en kortingen. Je krijgt maar een paar uur de tijd om te profiteren van het aanbod, want de voorraad is nu eenmaal beperkt. Omdat je bang bent om naast het net te vissen, klik je snel de link in het bericht aan. En daar kan het al behoorlijk fout gaan, want tussen alle legitieme berichten bevinden zich ook phishingberichten. Dit zijn berichten die namens een betrouwbare organisatie, winkel of persoon zijn verstuurd. Maar in feite zijn ze afkomstig van een internetoplichter. Als je de link aanklikt, word je

naar een nepwebsite geleid. De site ziet er op het eerste oog prima uit, je plaatst een bestelling en rekent online af. Misschien maak je zelfs een account aan, waarin je je gegevens en creditcardinformatie opslaat.

Bij phishing is bijna altijd sprake van urgentie. Als je niet meteen handelt, gaat het aanbod aan je neus voorbij. Toch is het van cruciaal belang dat je de tijd neemt om er rustig over na te denken. Klik de link niet zomaar aan, maar beweeg er eerst met je muis overheen. Zo kun je het webadres zien van de site die aan de link is gekoppeld. Het e-mailadres van de afzender bevat ook belangrijke aanwijzingen. Het is in elk geval een slecht teken als dat adres gevormd wordt door een eigennaam en een reeks cijfers en letters. Ook bijlagen laat je liever ongeopend, omdat ze malware of virussen kunnen bevatten. En denk vooral aan de gouden regel: als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat ook zo.

Doe onderzoek

Ga, voordat je je gegevens achterlaat of een bestelling plaatst, na of de webwinkel wel betrouwbaar is. Lees beoordelingen van eerdere klanten om te achterhalen of bestelde producten op tijd en volgens verwachting geleverd werden. Bezoek de contactpagina om te zien op welke manieren je in contact kunt komen met de verkoper en of er een klantenservice is. Hoe minder contactmogelijkheden, hoe groter de kans dat het om een nepwebsite gaat. Het ontbreken van een slotje of \'https://" in de adresbalk is ook een rode vlag. De website beschikt dan niet over een SSL-certificaat en de betaalomgeving is onbeveiligd.

Daarbij zijn webwinkelkeurmerken in het leven geroepen om het kaf van het koren te kunnen scheiden. Webwinkels moeten aan verschillende voorwaarden voldoen om zo’n keurmerk te dragen. Naast de wettelijke vereisten, kun je denken aan een recht van retour en garanties. Webwinkels met keurmerken bieden ook de mogelijkheid om geschillen aan te kaarten bij een onafhankelijke commissie. Het logo van Thuiswinkel Waarborg, Webshop Keurmerk of WebWinkelKeur wordt goed zichtbaar op de hoofdpagina weergegeven. Door op het logo te klikken, kun je nagaan of de website daadwerkelijk bij hen is aangesloten.