Deze adviezen moeten 'oud en nieuw' rellen met politie voorkomen

do 23 juni 2022, 7.45 uur

DOKKUM - Het eerder aangekondigde onderzoek naar de 'oud en nieuw' rellen in de dorpen Anjum, Burdaard, Ferwert, Kollumerzwaag en Marrum is afgerond. Het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement voerde het onderzoek uit en komt nu met aanbevelingen voor de gemeente Noardeast-Fryslân, de politie en het OM.

'Rellen met de politie', het was al bijna een traditie in sommige dorpen. De feestjes en vreugdevuurtjes midden op straat werden steeds wat groter gemaakt waarbij de jeugd de aanwezigheid van de politie niet dulde maar het stiekem ook leuk vond als ze wel kwamen. In Anjum werden op een zeker moment de toegangswegen met kerstbomen versperd om de politie op afstand te houden. In Marrum moest de politie op een zeker moment traangas inzetten om de menigte te verdrijven.

Ingrijpen politie

De politie moest in de dorpen ingrijpen omdat de vreugdevuren midden op kruisingen waren gesticht. De wegen waren niet meer toegankelijk en soms ontstonden er gevaarlijke situaties door het vuur. De coronamaatregelen van het moment (horeca gesloten etc.) deden daar een schepje boven op. Bij de rellen met de politie raakten maar liefst acht agenten gewond. Eén agent kreeg een bierfles tegen zijn hoofd. De 27-jarige Anjumer die dat op zijn geweten had, kreeg een celstraf van 8 maanden gelegd.

Handvaten

De aanbevelingen uit het onderzoek moeten de gemeente en de politie handvaten geven om te voorkomen dat het weer uit de hand loopt tijdens de komende jaarwisseling. Om alles goed te onderzoeken werden er gesprekken gevoerd met betrokkenen vanuit de gemeente, de politie, de brandweer en het OM. Ook is gesproken met de dorpsbelangen van de betreffende dorpen. De dorpsbelangen nodigden daarbij zelf twee tot vier inwoners uit bij het gesprek.

Belangrijkste advies

Het belangrijkste advies van het COT betreft het maken van goede afspraken tussen het dorp en de overheid. Samen moet er gekeken worden hoe de jaarwisseling voor iedereen een feest kan worden. Er moeten daarbij duidelijke grenzen worden gesteld bij wat wel en wat niet kan. De wonden van de afgelopen jaarwisseling zullen daarbij als eerste gelikt moeten worden.

De aanbevelingen zijn gebaseerd op de volgende conclusies:

Elk dorp heeft zijn eigen cultuur
Delen van de huidige traditie zijn in strijd met de wet al vinden veel mensen dat dit 'erbij hoort'.
Coronamaatregelen speelde een grote rol
Optreden en rellen tastten vertrouwen van bewoners in de politie en overheid aan
Bewoners vonden optreden veel te scherp terwijl het voor politie en gemeente helder was wat wel en niet kon
Gemeente, politie en OM moeten duidelijk maker wat wel en niet getolereerd wordt omdat de burgemeester vooraf al toestemming geeft voor evt. ME-inzet.

Tradities diepgeworteld

Omdat de tradities tijdens de jaarwisseling diep geworteld zitten in de betreffende dorpen, bestaat altijd de kans dat het opnieuw uit de hand gaat lopen. De bewoners gaven namelijk ook aan dat de kans op ongeregeldheden ook een bepaalde spanning en aantrekkingskracht met zich meebrengt.

De gemeente zal proberen om ook de inwoners een eigen rol te geven als het gaat om het naleven van regels en het corrigeren van gedrag. Ook moet gekeken worden hoe de inwoners duidelijk gemaakt kan worden dat de ME bijvoorbeeld gaat ingrijpen. Kennelijk begrijpt een deel van de jeugd niet dat de politie wel eens met harde hand kan ingrijpen als ze ter plaatse komen in meerdere ME-busjes. Er moet beter gewaarschuwd worden.

Aanpak aankomende jaarwisseling

De periode van juli tot en met oktober wordt dit jaar benut om samen met dorpsbelangen, hulpdiensten en inwoners in gesprek te gaan over de viering van de jaarwisseling in hun dorp. Doel is om - zoals het advies voorschrijft - concrete afspraken te maken over thema’s als vreugdevuren, carbidschieten en eindejaarsfeesten. De hoop bestaat dat de volgende jaarwisselingen feestelijk zullen verlopen zonder rellen met de ME en politie.

Rapport lezen? Download hem hier (PDF)