Rechter: 'Boer niet verantwoordelijk voor dode schapen op zijn land'

ma 23 augustus 2021, 13.29 uur

LEEUWARDEN - Als boer ben je verantwoordelijk voor het welzijn van de dieren die op jouw land lopen. Maar geldt dat ook als de beesten op jouw land eigendom zijn van een ander? Op die vraag gaf economische politierechter Klaas Bunk antwoord met een kort en krachtig ‘nee’.

Oude gewoonte

Een veehouderij uit Opeinde zat maandag in het beklaagdenbankje. Begin vorig jaar liet een schapenhouder uit Jistrum op verschillende percelen van de maatschap uit Opeinde tientallen schapen grazen. Een oude gewoonte - 40 jaar oud om precies te zijn - die van beide kanten van grootvader op vader op zoon was overgegaan. Altijd ging het goed, tot januari vorig jaar.

'Overspannen reactie'

De veehouder had zelf geconstateerd dat er iets goed mis was met de dieren. Er liepen zieke en kreupele schapen tussen en er lagen een aantal kadavers. De boer had tijdens een rondje over zijn land 14 dode schapen geteld. Hij bracht de schapenhouder door middel van een sms’je op de hoogte. Hij had zelfs aangeboden om te helpen de dieren weg te halen. Hij werd getrakteerd op, zoals hij het zelf noemde, ‘een overspannen vloekreactie’. ‘Daar moest ik het mee doen’, zei de boer tegen rechter Bunk.

Anonieme meldingen

De NVWA en de politie waren inmiddels in actie gekomen na diverse anonieme meldingen van zieke, kreupele en dode schapen op de percelen van de veehouderij. De schapenhouder meldde destijds dat hij van niets wist, hij zou niet door de boer op de hoogte zijn gebracht. Aan de rechter de taak om te bepalen wie nu eigenlijk aansprakelijk was, de boer die de dieren op zijn land liet grazen of de eigenaar van de schapen?

Sprake van ‘houderschap’

Officier van justitie Loes van Kooten vond dat de boer wel degelijk had kunnen ingrijpen en dat er dus wat de maatschap betrof gesproken kon worden van ‘houderschap’.

Aan de andere kant was er ook sprake van een overmachtssituatie meende van Kooten: de boer had pogingen in het werk gesteld om de schapenhouder te bewegen de schapen op te halen. De officier stelde voor om de maatschap schuldig te verklaren maar vanwege de overmacht te ontslaan van alle rechtsvervolging.

Relatie voorgoed verstoord

Rechter Bunk ging nog een stapje verder. Hij vond, net als advocaat Piet Sipma, dat de maatschap moest worden vrijgesproken. Sipma opperde dat de maatschap niet als houder van de schapen beschouwd kon worden en dus ook niet verantwoordelijk kon zijn voor het welzijn van de dieren.

Bunk dacht er precies zo over. De relatie met de schapenhouder is voorgoed verstoord, de maatschap doet geen zaken meer met de Jistrumer. Die moest maandag ook terechtstaan. De zaak werd aangehouden omdat de advocaat was verhinderd.