De publieke tribune werd donderdagavond bezet door bijna louter inwoners van Sumar die de insprekers over het lichtbeleid, in casu de verlichting van het fietspad tussen hun dorp en Nijega, ondersteunden. Het had effect, zoals gebruikelijk, het punt staat

Fietspad: 'Donker waar 't kan, licht waar 't moet'

za 23 juni 2018, 10.27 uur

BURGUM - Donderdagavond begon de raad van Tytsjerksteradiel aan wat je zou kunnen noemen een nieuw hoofdstuk, immers, het was de eerste vergadering na het aantreden van de nieuwe raad. En dat betekende een aantal nieuwe gezichten en ook een compleet nieuwe bezetting van de wethouder-zetels. Na het vertrek van Doeke Fokkema, Ellen Bruins Slot en Geerling Schippers, zijn het vanaf nu Andries Bouwman, Rommert Dijk en Gelbrig Hoekstra die samen met burgemeester Jeroen Gebben het dagelijks bestuur vormen, het college van B en W dus.

Ook een nieuwe opstelling van de raad in fysiek opzicht, er heeft een soort herindeling plaatsgevonden in de plekken van de verschillende fracties, het waarom is niet echt duidelijk. Wat wel duidelijk was, was dat er na het vrij rumoerige begin een paar weken geleden bij de verkiezing/benoeming van de nieuwe wethouders, dat de rust redelijk lijkt weergekeerd in de nieuwe raad. Er werd over zaken gesproken en minder over personen, zoals het een gemeenteraad in feite betaamt.

Het ging in deze vergadering meerendeels over een toch wel heikel punt, namelijk het lichtbeleid. Met andere woorden, hoe zorgen we er voor dat het ‘s nachts donker is, zo donker mogelijk. Saillant detail: het debat daarover werd gehouden op de langste dag, 21 juni! Het beleid laat zich in één zinsnede samenvatten: ‘donker waar het kan, licht waar het moet’. Het doet een beetje denken aan een reclameboodschap, een overvalste oneliner die door een reclamebureau bedacht had kunnen zijn. Het gaat natuurlijk om de twee begrippen ‘kunnen’ en ‘moeten’. En daar ging de discussie in feite ook over.

Insprekers
De publieke tribune was goed bezet en dan weet je al dat er ingesproken gaat worden, want die ‘protestanten’, want dat zijn het meestal, ze komen om te protesteren en niet om hun luide bijval te betuigen aan een beleidsplan, komen ter ondersteuning van een of meer insprekers. Dit keer waren het verontruste inwoners van Sumar en zij waren ongerust over de verlichting van met name het fietspad van Sumar richting Nijega. Of liever gezegd, het ontbreken daarvan.

De eerste die insprak was Ids Krol, lange jaren directeur van de Master de Vriesskoalle. Maar Ids Krol weet dus waar hij over praat, hij kent de situatie en hij kent ook de zorg van de inwoners over met name de onveiligheid op dat fietspad. En dan gaat het over zowel de fysieke als ook, en misschien wel met name, de sociale veiligheid. Krol: “Dat fytspaad wurdt hiel yntensyf brûkt, benammen troch een hiele protte skolieren, mar ek troch sporters dy’t nei it fuotbalfjild geane en it is dêr ierdetsjuster. Dit is dus net in trochsnee fytspaad, lykas it hjit yn it beliedsplan. It giet benammen om de belibbing, om it gefoel fan ûnfeiligens. En at jo dan sjogge nei it carpoolplak efkes fjirderop, dan is dat in see fan ljocht. Wy freegje aksje, om intelligente ferljochting.”

Na hem was het woord aan Binne de Vries, voorzitter van de vvSuameer. Hij sprak van een ‘libbensgefaarlike sitewaasje’: “Wy moatte yn dizzen linich omgean mei it belied, dus gemeenterie, sjoch dêr nochris goed nei.”

Na hem was het woord aan Tineke Dorenbos, zij sprak op eigen titel en dat deed ze met zoveel verve, dat de burgemeester moeite had om haar binnen de gestelde tijdslimiet te houden. “Bij de Sintrale As hearre ek de fytspaden”, betoogde zij, “der moat in ‘aksjeplan feiligens’ komme, dit giet no al jierren sa. De dagen wurde wer koarter en de bern hawwe gjin kar yn ferfier, se moatte hjir wol lâns. Mar it giet net allinne oer bern, mar ek oer âlderen. By’t hjerst en de winter lizze der blêden op dy moaie strepen en is der dus gjin streep mear te sjen. Sosjale kontrole? Dy is dêr net, want jo sjogge dêr neat by donker. De gemeente moat dúdlik wêze, der moat goede brûkbere ferljochting komme.” Ze kreeg bijval vanaf de publieke tribune.

Het debat ging overigens niet alleen over het fietspad bij Sumar, ook het lichtbeleid dat betrekking heeft op de verlichting van de stallen van veehouders, bleek een heikel en ingewikkeld punt. Inspreker Bert de Boer van LTO noord: “Wy binne teloarsteld.” Hij wees met name op de extra kosten die uitvoering van het voorliggende plan voor de veehouders zou meebrengen. Hij daagde de raad uit om te komen met duidelijke richtlijnen: “Net alles tichtimmerje.”

Reacties
Na al dit verbale geweld was het de beurt aan de fracties om te reageren. Douwe Hoooijenga (CU) beet het spits af: “Wy moatte draachflak sykje, at der oare kleur ljocht brûkt wurde moat, moatte wy ûndersykje wat dêrfan de konsekwinsjes binne. En: binne al dy rigels wol echt nedich, it moatte wol wurkbere en betelbere rigels wêze. De tsjinstelling tusken fauna/ynsekten en de veehouders sil der altyd bliuwe.“ Hij pleitte voor een pilot in deze kwestie. Wat betreft de ‘fietspadkwestie’ vond hij dat er verlichting moet komen, maar hij wilde daarbij ook andere situaties onder de loep nemen.

De VVD fractie vond, bij monde van Nynke Koopmans, ‘dat de gemeente út de pas rint’. “Dit belied giet út fan wantrouwen. Wy fine dat der gjin ljochtplan komme moat dat dwingend oplein wurdt, wy binne tsjin dit belied, in pilot liket ús prima.” Wat betreft de fietspaden was Sjaak Hoekstra, de tweede spreker namens de VVD, duidelijk: “Gjin status aparte foar Sumar, allinne at it bydraacht oan de feiligens en at it nedich is.”

Gert van der Meijden (CDA): “Overleg kan veel oplossen. We moeten wel in het oog houden dat er zeven jaar geleden, toen deze problematiek ook aan de orde was, nog geen led verlichting was. We moeten in onze optiek snel bij elkaar komen. Die fietspaden zijn een spagaat, tussen cijfers en beleving. Uitzonderingen kunnen er altijd zijn.”

Freddy de Haan (FNP) sprak van ‘goed belied, wy rinne foarop’. Hij pleitte voor het maken van een blauwdruk. En: “Wy stypje de ynwenners fan Sumar, it sil oankomme op maatwurk.” Brigitta Scheepsma (GrienLinks): “Wat is nu eigenlijk de angel, waar loopt het spaak. Dit lichtbeleid is heel vooruitstrevend, daar zijn we trots op. Waarom loopt het nou niet soepel, waar gaat het nu eigenlijk om. We moeten met name het kostenplaatje inzichtelijk maken.” Haar partijgenote Berber van Zandbergen sprak van goed beleid en pleitte voor ‘slimme verkeersoplossingen’.

Zoals te verwachten was, zette Erwin Duursma de zaken in een heel ander, puur practisch, licht. Hij vroeg zich af: “Wat gaan we er nu mee doen, met al die beleidsvoornemens. Wij hebben als raad eigenlijk niks toe te voegen en waarom zouden we dan dit hele circus optuigen, we hebben er niks aan.” Hij kreeg steun van Nynke Koopmans (VVD): “Wy koene der neat mei.” Duursma legde bij het punt over de fietspaden op z’n minst een gedeelte van de verantwoordelijkheid bij de ouders, waarbij hij refereerde aan die ‘ledlampjes die je bij de Action kunt kopen’. “Die maken je zichtbaar, maar geven geen beter zicht.”

Peter van de Hoef, kersvers raadslid voor de PvdA in plaats van Ellen Bruins Slot, wilde weten wat bij die stalverlichting nu het echte probleem is. “Die problemen kunnen we oplossen als we dat weten.” Hij zei getroffen te zijn door de insprekers: “Goed kijken naar slimme en innovatieve oplossingen, met name waar het het sociale aspect betreft.” Het (bijna) laatste woord was aan wethouder Andries Bouwman. “Het begrip beleving is heel belangrijk”, vond hij, “we zijn trots op het lichtbeleid, dat beleid wordt veel overgenomen. En, er is al een pilot geweest, maar die blauwdruk is de moeite van het onderzoeken waard, innovatieve oplossingen, dat is wat we nodig hebben. Veiligheid begint bij jezelf, zorg voor goede verlichting van je fiets.” Hij ontraadde tot slot de door Nynke Koopmans (VVD) ingediende motie waarbij de gemeente wordt opgeroepen aan te sluiten bij het ‘convenant lichthinder melkveehouderij van LTO/FMF/NMF’. Die motie haalde het niet, alleen VVD en D’66 stemden vóór.