Archeologische vondsten bij graafwerk Metslawier

vr 25 september 2015, 10.14 uur

MITSELWIER - In Metslawier zijn deze zomer verschillende wegen voorzien van een vuilwater- en schoonwaterriool. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door de firma Daniel Pijnacker uit Kollum en vonden plaats in de Balthasar Bekkerstrjitte, de Roptawei en de Stasjonswei. Omdat de werkzaamheden aan de rand van de oude dorpsterp van Metslawier plaatsvonden, werden archeologische waarden verwacht en is het werk onder archeologische begeleiding uitgevoerd. De archeologische begeleiding is uitgevoerd door MUG Ingenieursbureau BV.

Het plangebied ligt in het noordoostelijke kweldergebied van Friesland, op een kwelderwal, net als vele terpen in de omgeving. De min of meer ovale terp van Metslawier is relatief laag en dateert in aanzet mogelijk uit de ijzertijd-Romeinse tijd, maar was in ieder geval in de middeleeuwen bewoond. Bekend is dat de huidige hervormde kerk in 1776 werd gebouwd ter vervanging van een middeleeuwse voorganger (Ten Anscher 2015).

Verwachtingen
De archeologische resten die werden verwacht kunnen voor een deel herleid worden van historische kaarten van het gebied. Op de historische kaart van Schotanus uit 1718 concentreert de bebouwing zich langs beide zijden van de Balthasar Bekkerstrjitte. Op de kadastrale minuut uit 1811-1832 is ook het noordelijke deel van de terp binnen de ring bebouwd. Op de Cultuurhistorische Kaart van de provincie Frylân staan behalve (mogelijke) stateterreinen ook meerdere boerderijplaatsen aangegeven op en tegen de dorpsterp van Metslawier. Zes van deze boerderijplaatsen of stateterreinen liggen in de directe omgeving of mogelijk binnen het tracé van het nieuwe riool. Naast de historische resten van deze terreinen, werden ook resten van bewoning van de terp uit middeleeuwen (400 - 1500 n.Chr.) en bewoning onder de terp uit de ijzertijd-Romeinse tijd (350 v.Chr -400 n.Chr.) verwacht.

Vondsten
De archeologische begeleiding heeft nieuwe gegevens over de opbouw en datering van de terp van Metslawier opgeleverd. Tijdens de archeologische begeleiding in de Balthasar Bekkerstrjitte zijn terplagen aangetroffen die bestaan uit een afwisseling van klei en mestachtige lagen. In de terplagen werden resten van aardewerk, dierlijke botten, waterputten en een houten ton gevonden. Daarnaast snijden verschillende historische en vroeghistorische gedempte sloten het onderzochte tracé. In het materiaal waarmee de sloten zijn gedempt werd naast bouwpuin ook dierlijk botmateriaal gevonden.

Uit één van de slootvullingen kwam de schedel van een jong varken . De gedempte sloten liggen in de Roptawei en in delen van de Balthasar Bekkerstrjitte. In de Roptawei waren tevens oude houten duikers aanwezig en voor het Cafe Veldzicht lag een gronddam in de nu gedempte sloot die onder de Roptawei ligt. De gronddam vormde vroeger de verbinding tussen het Café en de Stasjonswei.

Het vondstmateriaal moet nog nader worden onderzocht, maar lijkt vooral uit de middeleeuwen (tussen 1000-1500 n Chr.) en uit de nieuwe tijd (1500-heden) te dateren.

Eén van de gevonden dierlijke botten is door mensen bewerkt. Het gaat hier om een benen glis, een voorloper van onze schaatsen. De glis is ter hoogte van het voormalige gemeentehuis gevonden. De glis werd gebruikt als schaats, door deze onder de schoenen te knopen. Met twee stokken in de handen duwde men zich voort. Vermoedelijk dateert de gevonden glis uit de middeleeuwen. De documentatie en het materiaal wordt momenteel uitgewerkt en zal binnenkort worden gepubliceerd.

FOTONIEUWS