De donkere zijde van led-verlichting

do 26 maart 2009, 15.45 uur

LEEUWARDEN - Via de actie Ik stap oer wil de provincie Fryslân dat elk Fries gezin een led lamp koopt. In de campagne steekt de provincie zo'n 150.000 euro om de leds te promoten. De lamp wordt nog duur verkocht maar het levert een besparing op de energierekening. Het streven is dat er binnen een jaar 100.000 leds verkocht worden om mede hierdoor de meest duurzame regio van Europa te worden. De led kent echter niet alleen voordelen. Mocht Friesland massaal op de led overstappen, welke door de provincie Fryslân gepromoot wordt, dan is de kans groot dat er zekeringen gaan springen.

Op de bedrijvencontactdagen in het WTC in Leeuwarden nam vestigingsmanager Thom Deutekom van Elektrokern Schuurman uit Drachten de proef op de som. Deutekom kocht voor 9.99 euro een led bij de Poiesz en ging het Chinese product testen met professionele apparatuur. De resultaten kunnen worden gezien als verrassend.

Harmonische vervuiling
"Besparen van energie is heel mooi maar met led zijn er nogal wat consequenties" weet Deutekom. Na het koppelen van de led aan de apparatuur slaat het scherm uit. Op het scherm is te zien dat de 'blindstroom' omhoog schiet terwijl het vermogen van de led lamp wel omlaag gaat. Als er meer led lampen in een circuit worden gehangen, schiet de blindstroom verder omhoog. "De harmonische vervuiling wordt groter naarmate er meer leds zijn" ziet Deutekom. Bij een gewone gloeilamp is hiervan geen sprake.

Storingen
"Als heel Friesland overstapt op de led lamp dan kunnen we grote problemen verwachten" aldus Deutekom. Door de harmonische vervuiling worden de kabels in de straat warmer en kunnen er computerstoringen ontstaan. "Ook is de kans groot dat transformatoren overbeladen raken of dat beveiligingssystemen spontaan aanslaan door vervuiling in het net. Deutekom denkt danook dat de provincie Fryslân veel te snel geld heeft gestoken in de promotie van de led zonder van alle 'ins en outs' op de hoogte te zijn.

Provincie is op de hoogte
Energiecoördinator Bauwe de Boer laat in een reactie weten dat de provincie Fryslân sinds anderhalve week op de hoogte is van het probleem dat de led lamp harmonische vervuiling veroorzaakt. "Vorige week is er al een gesprek geweest met de betreffende leverancier van deze led om te kijken of het werkelijk een probleem is in de praktijk. De Boer benadrukt dat de vervuiling zich voordoet op micro niveau en dat ook andere apparatuur deze vervuiling kan veroorzaken. "En ook de spaarlamp kende deze problematiek."

'Het gaat nergens over'
"Het is dus geen uniek probleem, deze netvervuiling. Zolang het gaat om een paar lampen per huis dan gaat het dus nergens over" benadrukt Bauwe de Boer. Hij ziet wel in dat er problemen kunnen ontstaan als het hele provinciehuis vol zou worden gehangen met leds. "Het is in elk geval goed dat we het op tijd weten om er zo voor te zorgen dat we het als overheid signaleren en vervolgens gaan oplossen."

FOTONIEUWS